Dostarlimab là loại thuốc chữa khỏi ung thư cho 18 bệnh nhân tại Mỹ với tỷ lệ khỏi bệnh 100%. Loại thuốc này ngăn chặn ảnh hưởng của tế bào ung thư lên hệ miễn dịch, khiến các tế bào miễn dịch tìm và tiêu diệt khối u hiệu quả.
Các nhà khoa học và người tiêu dùng đều cảm thấy phấn khích trước thông tin về loại thuốc đầu tiên chữa khỏi hoàn toàn ung thư trực tràng.
Thuốc tên Dostarlimab, được thử nghiệm lâm sàng nhỏ do Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering ở New York thực hiện, trong đó 18 bệnh nhân ung thư trực tràng đều thuyên giảm 100% sau khi sử dụng thuốc trong khoảng 6 tháng. Kết quả của nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New England vào ngày 5/6.
Dostarlimab đã được chấp thuận ở Mỹ và châu Âu vào tháng 4/2021. Đây là loại thuốc miễn dịch sử dụng trong điều trị ung thư nội mạc tử cung, tác động vào niêm mạc tử cung, có hiệu quả rất cao. Năm 2022, các nhà khoa học lần đầu tiên thử nghiệm thuốc trên khối u trực tràng.
Theo thông tin ban đầu thuốc có giá khoảng 11.000 đô la (254 triệu đồng)/liều và được dùng 3 tuần/lần. Tỷ lệ thuyên giảm này là điều chưa từng có tiền lệ, cũng là nguyên nhân khiến một số chuyên gia lạc quan đến vậy. Tuy nhiên, các chuyên gia khác lưu ý đây chỉ là thử nghiệm nhỏ, cần nghiên cứu sâu rộng hơn.
Cơ chế hoạt động của loại thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab
Dostarlimab là chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch. Thuốc không hoạt động bằng cách tấn công trực tiếp vào chính khối u ung thư, mà thúc đẩy hệ thống miễn dịch của bệnh nhân thực hiện điều này.
Thông thường, tế bào T (tế bào miễn dịch) có nhiệm vụ tìm kiếm và kiểm soát các tế bào nhiễm bệnh lạ. Chúng chứa hai loại protein: loại thứ nhất (loại một) giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch, loại hai hạn chế khả năng miễn dịch. Đây được gọi là những protein điểm kiểm soát.
Protein điểm kiểm soát loại một kích hoạt tế bào T, nhưng nếu tế bào T làm việc quá lâu, nó bắt đầu phá hủy các mô khỏe mạnh. Lúc này, protein loại hai báo hiệu tế bào T ngừng hoạt động.
Một số tế bào ung thư tạo ra lượng protein loại hai cao. Chúng có thể bất hoạt tế bào T trước khi khối u biến mất. Nói cách khác, tế bào ung thư khiến hệ miễn dịch ở người bệnh đình trệ. Các tế bào T không còn khả năng nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư nữa.
Do đó, thuốc Dostarlimab ngăn chặn các protein điểm kiểm soát loại hai, tức là ngăn chặn ảnh hưởng của tế bào ung thư lên hệ miễn dịch. Điều này khiến hệ miễn dịch hoạt động trở lại, các tế bào T có thể tìm thấy và tấn công tế bào ung thư.
Trong thử nghiệm lâm sàng, không bệnh nhân nào có biến chứng đáng kể. Trung bình, một phần 5 bệnh nhân có phản ứng bất lợi với thuốc, nhưng đều dễ dàng kiểm soát và điều trị. 3% đến 5% bệnh nhân có biến chứng nặng hơn, dẫn đến yếu cơ, khó nhai và nuốt.
Các nhà khoa học nói gì?
Theo tiến sĩ Aju Mathew, chuyên gia tại Trung tâm Ung thư Ernakulam, các thuốc ức chế như Dostarlimab chỉ phù hợp với bệnh nhân bị suy giảm chức năng hệ thống sửa lỗi ghép cặp DNA (MMR).
Những bệnh nhân này có một số đột biến gene nhất định, khiến hệ thống sửa chữa gặp sai lầm khi ghép cặp DNA trong tế bào. Các tế bào không được sửa lỗi thường có nhiều đột biến gene, có thể dẫn đến ung thư.
MMR phổ biến nhất ở người mắc ung thư đại trực tràng, các loại ung thư đường tiêu hóa và ung thư nội mạc tử cung. Một số bệnh nhân ung thư vú, tuyến giáp, tuyến tiền liệt và bàng quang cũng gặp tình trạng này.
Trong khi đó, tiến sĩ Nitesh Rohatgi, Giám đốc cấp cao, khoa ung thư, Viện nghiên cứu Fortis Memorial, cho rằng Dostarlimab chỉ nên dùng với một số loại thuốc khác, thay vì độc lập. “Dù kết quả nghiên cứu đáng chú ý, chúng ta cần điều trị, theo dõi số lượng bệnh nhân lớn, thực hiện thử nghiệm ngẫu nhiên lớn hơn mới có thể kết luận loại thuốc này giúp thay đổi cuộc chơi”, ông nói.
Cả hai chuyên gia đều khẳng định cần thêm nhiều nghiên cứu với số mẫu lớn hơn, phân tích bộ gene trước khi mở rộng sử dụng thuốc này.
Đây là một trong những thử nghiệm thành công của nền y học thế giới. Kết quả thử nghiệm này mở ra hi vọng cho hàng tỷ người trên toàn cầu, là tiền đề lớn cho những kết quả tích cực về chữa trị ung thư trong tương lai.
|
Ung thư đại trực tràng là tên gọi dùng để chỉ loại ung thư xảy ra ở đại tràng – trực tràng. Đa số trường hợp, ung thư này xuất phát từ niêm mạc (lớp trong cùng) của đại – trực tràng. Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư trên thế giới sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan. Ở Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ 4 ở nam và thứ 3 ở nữ. Mặc dù là ung thư nguy hiểm, bệnh lý này có thể chữa khỏi tới 90% nếu được phát hiện và điều trị sớm. |
